به علت همزمانی یا مجاورت آنها به وجود می اید
در این نظریه مجاورت به نظر او فرایند اساسی در یادگیری ایجاد رابطه است که میان محرک و بازتاب یک محرک با محرک دیگر و اختصاص پاسخ یکی از آم ها ب دیگری بر اثر تکرار یک دگرگونی پدید می آورد و موجب یادگیری میشود به این جهت نظریه باز تابی را محرک_محرک نیز نامیده اند.
در این نظریه تقویت کننده محرک اصلی است که همراه محرک شرطی می آید و به دوام و استمرار رفتار اثر میبخشد.
ادوارد لی ثورندایک (1949 – 1874) متولد در ویلیامزبورگ ماساچوست، یکی از بنیان گذاران سرشناس روانشناسی تجربی، یادگیری، تربیتی و هوشی در آمریکاست. اهمیت وی چنان است که بالغ بر 40 سال آموزش و پرورش آمریکا را زیر نفوذ خود داشت. بعضی از آثار تو عبارتند از : روانشناسی تربیتی(1903)، هوش حیوانی(1911)، روانشناسی یادگیری(1914)، سنجش هوش(1926) و بنیاد های یادگیری(1933)
نظریه وابسته گرایی که در آغار قرن بیستم به وسیله ثورندایک شکل گرفت نخستین نظریه علمی یادگیری است که براساس رابطه محرک و پاسخ از طریق آزمایش و خطا شکل گرفت، موجود زنده به طور اتفاثی و نامنظم راه حل مسئله ای را می آموزد. ثورندایک ار آزمایش های تجربی خود سه قانون گیرایی، تمرین و آمادگی و پنج قانون فرغی را کشف نمود.
ثورندایک نخست نظریه یادگیری خود را آزمایش و خطا نامید، اما بعدا در آنها دگرگونی هایی پدید آورد و آن را وابسته گرایی یا پیوند گرایی خواند. آنچه در این نظریه برای شاگرد اهمیت دارد موفقیت آمیز بودن پاسخ هاست که یه خواست و اراده دیگران وابسته است که به گونه ای اتفاقی رخ میدهد. قانون های کاربردی یادگیری در نظریه ثورندایک به این قرارند:
قانون گیرایی:برنامه ها و مواد درسی باید وابسته و مکمل یکدیگر باشند و چنان تنظیم شوند که علاقه شاگردان را به آموختن برانگیزد و رضایت خاطر آنان را فراهم آورد.
-در زمینه یادگیری هر پاسخ مطلوبی را بی درنگ پاداش دهید.
-اگر قصد دارد عادتی ترک شود یادگیرندگان را تنبیه نکنید.
تمرین: پاسخ درست یاسد همراه یا متعاقب با خوشایندی و پاداش باشد.
آمادگی: کودک باید دارای استعداد،رشد طبیعی،علاقه و سن لازم برای یادگیری باشد، وگرنه آموزش کار بیهوده ای خواهد بود. به عقیده ثورندایک هرچه فرد واژه های بیشتری به کار برد دلیل بر این است که از هوش و توانایی بیشتری برخوردار است.